Op vrijdag 23 september vertrok een groep statenleden naar Sint-Oedenrode voor een werkbezoek aan Groene Woud Gas. Dit bedrijf van Frank van Genugten produceert dagelijks 3.000 m3 gas dat rechtstreeks geleverd wordt aan de huizen in de omgeving. Jaarlijks is de productie voldoende om 750 huishoudens in Sint-Oedenrode, Nijnsel, Olland en Boskant van gas te voorzien.
Gedreven als hij is (“Ik ken maar een looptempo en dat is snel.”) begint hij zijn verhaal bij het inname station. Dagelijks rijdt een eigen vrachtwagen langs een aantal van de 17 deelnemende veehouders in de omgeving. Het doel is om de koeienmest zo ’vers’ mogelijk te verzamelen. Biogas ontstaat namelijk door het vergisten van koeienmest. Dat is een biologisch omzettingsproces, door bacteriën, dat onder natuurlijke omstandigheden al in mest plaatsvindt. Het begint dus zodra de mest de koe verlaat. De werking van een vergistingsinstallatie is op dit natuurlijke proces gebaseerd. Het proces verloopt het meest optimaal bij een temperatuur van ca. 39 graden in een zuurstofloze omgeving. Dit natuurlijke gas bestaat voor een groot deel (circa 60%) uit methaan (CH4) en daarnaast nog CO2 en H2O. De mest verblijft 37 dagen in de grote silo daar wordt al het biogas (vooral CO2 en methaan) eruit gehaald en vervolgens gescheiden.
De CO2 wordt vloeibaar gemaakt en benut voor de kassenteelt en als koelmiddel. Het methaangas kan na enkele tussenstappen als aardgas het net op en krijgt daar als duurzame variant voorrang op het reguliere gas.
De mest die overblijft, wordt (door hygiënisatie) ontdaan van alle bacteriën en vervolgens gescheiden in dunne en dikke fractie.
In de dunne fractie wordt de ammoniak via een ‘stikstofstripper’ omgezet in ammoniumsulfaat, waarna het door Van Genugten wordt teruggebracht naar dezelfde melkveehouders als waar het vandaan kwam. Zij rijden het op hun land uit. Dit als vervanger van dure chemische kunstmest, die met veel aardgas -en dus veel minder duurzaam- wordt gemaakt”, zegt de Rooienaar.
De dikke fractie wordt voor een klein gedeelte verwerkt tot koemestkorrels die o.a. verkocht worden via diverse tuincentra. Het grootste gedeelte wordt geëxporteerd naar boeren in Frankrijk en Duitsland waar boeren dit materiaal uitrijden over hun akkers.
Deze laatste toepassing is een gevolg van wetgeving die zegt dat deze producten van (bewerkte) mest alleen in de mestboekhouding verwerkt mogen worden als ze geëxporteerd worden.
Jammer eigenlijk want de Nederlandse potgrondbedrijven willen dit graag afnemen van de Rooienaar als vervanger van veen uit Polen en Rusland komt en daar nog op grote schaal afgegraven wordt. Ca. 600.000 m3 per jaar alleen al voor de Nederlandse potgrondbedrijven. Ook is de gedroogde dikke fractie mogelijk te verwerken in natuurlijke isolatieplaten als vervanger van steenwol. Ook daar is hij druk mee bezig om daar te voldoen aan alle wettelijke eisen en normen vanuit de bouwwereld.
Die wet- en regelgeving is ook meteen het grootste zorgenkind voor Groene Woud Gas. Diverse producten mogen niet lokaal verwerkt of verkocht worden binnen de regelgeving voor de mest afvoer van de deelnemende boeren. Er zouden veel export- (bewerkte mest) en importbewegingen (veen voor de compost industrie) achterwege kunnen blijven als deze lokale afzet wel mogelijk zou zijn.
Met de wettelijke verplichting aan de gasleveranciers om 20% biogas bij te mengen wordt de vraag naar biogas erg groot. Volgens van Genugten is zelfs de mest van alle koeien niet voldoende om aan die eis te voldoen.
“Ben dus zuinig op de boeren want we komen mest tekort!” aldus van Genugten.
“En zie mij maar als een emissie reducent.” Een Lokale Brabantse pionier om trots op te zijn.
Thomas van Hulsel